Urządzenia peryferyjne tzw. zewnętrzne:

Są to urządzenia podłączone do jednostki centralnej, których zadaniem jest przekazywanie informacji do i z otoczenia komputera.

Podstawowe dwa urządzenia zewnętrzne komputera, bez których komputer nie może pracować to klawiatura i monitor ekranowy. W dużych systemach komputerowych dodatkowo występują jeszcze inne podobne urządzenia a mianowicie terminal i konsola - także komputer osobisty klasy IBM PC może spełniać rolę terminala, gdy jest np. połączony ze zdalnym serwerem poprzez siec Internet. Pozostałe urządzenia zewnętrzne to m.in. mysz, drukarka, skaner, ploter, napędy pamięci masowej: dyskowej, dyskietkowej, CD-ROM.

Aby urządzenia te mogły współpracować z jednostką centralną muszą być podłączone do niej za pośrednictwem specjalnych sprzęgających układów elektronicznych (ang. interface) zwanymi portami lub złączami oraz małych programów tłumaczących sygnały zewnętrzne na bity, tak aby były zrozumiałe dla jednostki centralnej. Programy te to sterowniki (ang. driver).

Klawiatura

Każda klawiatura to zestaw klawiszy, za pomocą których można wprowadzać do komputera dowolne polecenia i teksty. Współczesna klawiatura zawiera od 101 do 104 klawiszy. Najwięcej klawiszy jest na najnowszych klawiaturach przystosowanych do pracy w systemie Windows

Monitor ekranowy

Monitor ekranowy może pracować w tzw. trybie tekstowym (obraz składa się ze znaków ASCII) o rozdzielczości np. 25 linii po 80 znaków każda lub w trybie graficznym (obraz składa się wtedy z punktów - pikseli) o rozdzielczości np. 600 linii po 800 pikseli. Podstawowe parametry monitora to:

• wielkość przekątnej ekranu podawana w calach np. 14”, 15”,
• rozmiar plamki świetlnej tj. piksela np. 0,25 mm, 0,26 mm, 0,28 m,
• częstotliwość odświeżania obrazu np. 75 Hz.

Aby monitor działał poprawnie musi być podłączony do karty graficznej, która jest umieszczana zwykle w gnieździe płyty głównej jednostki centralnej. Karta graficzna zamienia informacja z pamięci operacyjnej na sygnały wizyjne wysyłane do lampy kineskopowej monitora, która działa w podobny sposób jak lampa w telewizorze.

Mysz

To malutkie urządzenie służy obecnie do obsługi wielu tworzonych obecnie programów graficznych. W czasach gdy obsługa programów odbywała się zwykle w trybie tekstowym monitora, myszki nie były potrzebne. Również obecnie można obsługiwać programy graficzne wyłącznie za pomocą klawiatury, lecz dla osób bez odpowiedniego doświadczenia będzie to bardzo trudne. Dlatego mysz znacznie ułatwi posługiwanie się systemem. Z kolei proces przetwarzania danych numerycznych np. przy pracy w programach dla księgowości wymaga wprowadzenia dużej ilości informacji liczbowych i wtedy znajomość klawiatury znacznie przyspiesza pracę. Mysz podłącza się zwykle do portu szeregowego RS-232 oznaczonego jako COM1 lub PS/2, aktualnie do portu USB.

Mysz służy do porusznia małym wskaźnikiem po ekranie. Wygląd tego wskaźnika (zwanego kursorem myszy) może być różny w zależności od sytuacji.

Mysz posiada dwa (czasem trzy lub rolka scroll) przyciski lewy i prawy. Każde pojedyncze naciśnięcie takiego przycisku nazywa się kliknięciem. Natomiast dwa szybko po sobie następujące naciśnięcia nazywamy podwójnym kliknięciem. Przesuwanie myszy należy wykonywać na specjalnej miękkiej podkładce (ang. mouse pad), aby uniknąć zabrudzenia kulki sterującej ruchem wkaźnika.

Drukarka

Drukarka służy do drukowania informacji znakowych lub graficznych na papierze.

W chwili obecnej rozróżniamy trzy rodzaje drukarek:

• mozaikowe (igłowe),
• atramentowe,
• laserowe.

Drukarki podłącza się zwykle do portu równoległego Centronics oznaczonego jako LPT1, obecnie często do USB lub bezprzewodowo (wi-fi).

Drukarki igłowe (ang. dot printers)

Drukarki igłowe wyposażone są w głowicę - zawiera ona 9 lub 24 igieł, które uderzając w taśmę barwiącą pozostawiają na papierze ślad odpowiedniego znaku. Głowica wypycha do przodu poszczególne igły, które tworzą kształt znaku.

Drukarki atramentowe (ang. ink jet printers)

Drukarki atramentowe, “plujki” nie posiadają taśmy barwiącej, lecz głowicę zmontowaną na stałe z pojemniczkiem na tusz. Głowica to zestaw dysz o mikroskopijnej średnicy z których pod ciśnieniem atrament jest wyrzucany na papier przez bąbelek pary podgrzany za pomocą małego grzejnika. Dlatego np. na drukarkach firmy Canon widnieje napis Bubble Jet Printer (ang. bubble – bąbelek).

Drukarka laserowa (ang. laser jet printers)

Zasada działania drukarki laserowej jest podobna do działania kserokopiarki. Druk odbywa się najczęściej na pojedynczych arkuszach papieru. Kolejne etapy powstawania wydruku to:

• cała powierzchnia światłoczułego bębna pokrywana jest ładunkiem elektrycznym,
• promień lasera “rysuje” na bębnie treść wydruku (tekst, rysunek), zmieniając w tych miejscach ładunek na dodatni,
• na bęben nanoszony jest proszek barwiący tzw. toner, który naładowany jest ujemnie, a więc jest zgodnie z prawami fizyki przyciągany tylko do obszaru rysunku,
• wprowadzany jest papier, a toner przenosi się na papier metodą stykową (docisk),
• naniesiony na papier obraz jest utrwalany termicznie w temperaturze 180 – 200 stopni,
• gotowe strony (od 4 do 16 na minutę) opuszczają drukarkę, a bęben czyszczony jest z resztek tonera.

Skaner

Skaner przetwarza dowolne obrazy (fotografie, rysunki, dokumenty) z postaci analogowej na cyfrową. Otrzymany w ten sposób obraz może być wyświetlany na ekranie lub poddany obróbce przez odpowiedni program np. Corel Photo Paint. Działanie skanera polega na płynnym przesunięciu po skanowanym obrazie lampy fluorescencyjnej. Jasność obrazu decyduje o ilości odbitego światła; miejsca ciemniejsze odbijają mniej światłą, jaśniejsze – więcej. W ten sposób powstają (proporcjonalnie do ilości odbitego światła) potencjały elektryczne reprezentujące każdy punkt obrazu (piksel) o odpowiedniej szarości, czy kolorze. Skaner podłącza się zwykle do portu równoległego LPT1 (LPT2) lub do specjalnej karty sterującej, obecnie do portu USB. Podstawowe parametry skanera to:

• rozdzielczość – ilość punktów na cal dpi (ang. dot per inch),
• ilość kolorów np. 16, 24, 256,
• format skanowanego dokumentu np. A4,
• szybkość skanowania.

Ploter

Ploter wykreśla - z bardzo wysoką precyzją – rysunki techniczne, schematy elektryczne i inne projekty. Kreślenie odbywa się za pomocą kolorowych pisaków poruszanych w kierunkach X i Y przez dwa silniki krokowe. Plotery mogą być poziome lub pionowe – te pozwalają na kreślenie na dużych formatach papieru lub kalki technicznej. Plotery podłącza się do portów: równoległego Centronics lub szeregowego RS-232.

Główne parametry plotera:

• prędkość kreślenia np. 50-500 mm/sek.
• rozdzielczość kreślenia np. 0,2 – 0,001 mm/krok,
• typ i format papieru: arkusz lub rolka formatu A4,A3,A2,A1,A0.

Modem

Jest to przetwornik sygnałów cyfrowych na analogowe i analogowych na cyfrowe, aby umożliwić wysyłanie informacji poprzez linie telefoniczne.

Modemy można spotkać wewnętrzne, tj. przeznaczone do montażu wewnątrz jednostki centralnej, oraz zewnętrzne, podłączane do jednego z portów komputera.

Karta dźwiękowa

Urządzenie zewnętrzne służące do odtwarzania nagrań (generowanie dźwięku) zapisanych w plikach WAV oraz do nagrywania dźwięku analogowego odbieranego z mikrofonu do pliku dyskowego typu WAV. Posiada też przetwornik i sekwencer MIDI. Współczesne karty obsługują dźwięk w systemie DTS 5:1 oraz 7:1 (pięć lub siedem oddzielnych głośników).