|
ZAGADNIENIA DO EGZAMINU PSK /kwalifikacja E12/
|
|
1. System Windows – i jego charakterystyka. Windows XP – połączenie systemów 9x (32 bitowy system plików, łatwy w obsłudze interface) i systemów NT i 2000 (wprowadzono 64 bitowy system plików, zastosowano nacisk na ochronę danych) w zakresie ochrony danych. Obecnie występuje Professional i Home. Wykorzystuje przejrzysty graficzny interfejs użytkownika (GUI), który zrewolucjonizował sposób komunikacji przeciętnych użytkowników z komputerem. Zawiera zintegrowaną zaporę sieciową. Zapora sieciowa obecna w Windows XP jest prostym filtrem pakietów, który jest domyślnie aktywny po zainstalowaniu systemu z dodatkiem Service Pack 2 lub nowszym (bez tego dodatku zapora jest aktywowana dopiero po skonfigurowaniu sieci). Posiada funkcję pulpitu zdalnego, dzięki któremu możliwa jest zdalna pomoc innemu użytkownikowi. Po raz pierwszy w historii systemów Microsoft Windows została wprowadzona do systemu aktywacja mająca zapobiegać piractwu. Jeżeli użytkownik nie aktywuje produktu w 30-dniowym okresie, przy każdym następnym zalogowaniu jedyną dopuszczalną operacją, na jaką system pozwoli będzie aktywacja produktu. Po dokonaniu aktywacji przywrócona zostanie pełna funkcjonalność systemu Windows XP. Zabezpieczenie to zostało jednak szybko złamane przez piratów. Windows XP obsługuje systemy plików NTFS i FAT32 oraz exFAT po zainstalowaniu aktualizacji. Nowe funkcje systemu: - Możliwość nagrywania płyt CD za pomocą zintegrowanego z Windows Explorerem programu do nagrywania płyt - Grupowanie programów na pasku zadań - Wygładzanie czcionek na ekranach LCD przy pomocy ClearType® - Wyświetlanie w Menu Start najczęściej używanych programów - Oczyszczanie pulpitu ze skrótów nieużywanych przez liczbę dni ustawioną przez użytkownika (domyślnie 60) - Monitorowanie stanu baterii laptopa i hibernacja systemu w przypadku, kiedy stan baterii jest niski. - Możliwość szybkiego przełączania użytkowników.
2. Dodatkowe zabezpieczenie antywirusowe w systemie Windows. To głównie programy antywirusowe. Są to programy poszukujące w pamięci operacyjnej i dyskowej wirusów w celu ich usunięcia lub zobojętnienia (chroni komputer przed wirusami), np. MKSVir, Norton Antivirus, Avast Antivirus.
3. Wbudowane aplikacje systemu Windows XP. Windows XP wyposażony jest w kilka wbudowanych akcesoriów. Są to nieduże programy zapewniające dodatkową funkcjonalność systemu. Takie jak: Paint, Notatnik, Rejestrator dźwięku, Tablica znaków, Kalkulator, Informacje o systemie, Hyper Terminal, Defragmentator dysków, Internet Explorer,
4. Domyślne instalacje w Windows. Folder w systemie Windows, który zawiera pod foldery aplikacji. Podczas instalacji, większość aplikacji utworzyć nowy folder w folderze Program Files do przechowywania swoich plików. Folder Program Files jest w kolejności alfabetycznej, jak wszystkich innych folderów w komputerze z systemem Windows i można łatwo oglądać w Eksploratorze.
5. Edytory tekstu w Windows. Programy służące do tworzenia, przetwarzania dokumentów tekstowych (listów, opowiadań itp.). Często posiadają także różne dodatkowe funkcje (np. tworzenie tabelek), wbudowane to np. Notatnik, Wordpad. Można zainstalować zewnętrzne oprogramowanie np. Microsoft Word. - Notatnik (ang. Notepad) to prosty edytor tekstu dołączany do systemu Microsoft Windows od czasu wersji 1.0 wydanej w 1985. - WordPad – edytor tekstów, który zawarty jest w prawie wszystkich wersjach Microsoft Windows, począwszy od Windows 95. Zastąpił on program Windows Write.
6. Aktualizacje systemów operacyjnych Windows. Za pomocą aktualizacji system Windows XP może pobierać i instalować najważniejsze aktualizacje do danego komputera (w tym większość aktualizacji zabezpieczeń, ale także problemów z funkcjonowaniem poszczególnych funkcji komputera). Tym samym pozwalają skutecznej chronić komputer przed nowymi zagrożeniami bezpieczeństwa. W Windows XP możemy włączyć funkcję aktualizacji automatycznych.
7. Serwis Pack 2 i 3 dla MS Windows XP. Service Pack (w skrócie SP) – bezpłatny, dostarczony przez producenta, pakiet zawierający nowe funkcje lub zbiorczą aktualizację bezpieczeństwa dla oprogramowania, udostępniony najczęściej w postaci pojedynczego, łatwego do zainstalowania pliku. Pojęcie Service Pack jest używane przede wszystkim w odniesieniu do produktów firm Microsoft i Autodesk. Kolejne pakiety Service Pack (jak również same aplikacje zaktualizowane za ich pomocą) są oznaczane pełną nazwą lub skrótem SP i kolejnymi cyframi, np. "Microsoft Windows XP Service Pack 2", "Autodesk AutoCAD 2007 ". Service Pack 2 (SP2) został wydany 25 sierpnia 2004 roku i wniósł do Windowsa XP bardzo wiele zmian. Są to m.in.: - Centrum zabezpieczeń systemu Windows – nowe okno w systemie zbierające informacje na temat bezpieczeństwa komputera, czyli sprawność zapory internetowej, stan Aktualizacji Automatycznych oraz Programu antywirusowego. - Funkcja blokowania wyskakujących okienek – funkcja pozwalająca na blokowanie wyskakujących okien w programie Internet Explorer. - Nowa zapora systemu Windows – inteligentnie blokuje potencjalnie niebezpieczne formanty ActiveX, niebezpieczne programy komunikujące się z internetem oraz inne niebezpieczne dla komputera elementy. - Technologia NoExecute – programowa implementacja sprzętowej technologii Data Execution Prevention zapobiegająca uruchamianiu kodów programów umieszczonych w obszarze pamięci tylko dla danych. Ma pomagać w likwidowaniu zagrożeń wirusowych. Service Pack 3 W nowym dodatku aktualizującym dodano kilka interesujących elementów, m.in.: - Uaktualnienie konsoli przystawek MMC 3.0, - Nowy sposób aktywacji systemu, - Dostęp do nowych sterowników, - Zwiększenie wydajności systemu. Do dodatku nie została dołączona nowa wersja przeglądarki Internet Explorer, ani odtwarzacza Windows Media Player. Jest to ostatni taki zbiór poprawek dla mającej już 8 lat tej edycji systemu operacyjnego Windows. Service Pack 3 ukazał się dnia 21 kwietnia 2008. Wkrótce po premierze tego dnia Service Pack 3 został wycofany z Windows Update oraz Microsoft Download Center, jednakże mimo to można pobrać go z serwerów Microsoftu. Wycofanie zostało spowodowane problemem we współpracy Windows XP SP3 z Dynamics Retail Management System. Ten sam błąd odkryto też w SP1 dla Windows Vista, nie wpłynie to jednak na dostępność tego zbioru poprawek.
8. Pliki graficzne i ich rozszerzenia a Windows XP. Formaty plików graficznych można podzielić na formaty przechowujące grafikę rastrową oraz formaty przechowujące grafikę wektorową. Z kolei formaty przechowujące grafikę rastrową można podzielić na stosujące kompresję bezstratną, stosujące kompresję stratną oraz niestosujące kompresji. Są to formaty: JPG, JPEG, GIF, PNG, BMP, TIF, TIFF, RGB.
9. Charakterystyka oprogramowania komputera. System komputerowy zawiera zasadniczo trzy rodzaje oprogramowania: Oprogramowanie systemowe (podstawowe, bez którego komputer nie będzie wykonywał żadnych operacji na plikach ani działań matematycznych) – kontroluje i koordynuje użycie zasobów sprzętowych poprzez różne programy użytkowe dla różnych użytkowników, jest programem, który działa, jako pośrednik między użytkownikiem komputera a sprzętem komputerowym. Zadaniem oprogramowania systemowego jest tworzenie środowiska, w którym użytkownik może wykonywać programy w wygodny i wydajny sposób. Oprogramowanie narzędziowe (usprawnia konfigurację lub naprawia system) – wspomaga zarządzanie zasobami sprzętowymi poprzez dogodne interfejsy użytkowe oraz usprawnia, modyfikuje oprogramowanie systemowe w celu usprawnienia wykonywania programów w bardziej wygodny i wydajny sposób a przy tym pozbawiony błędów. Oprogramowanie użytkowe (zwane też aplikacyjnym, aplikacjami) – określają sposoby, w jaki zostają użyte zasoby systemowe do rozwiązywania problemów obliczeniowych zadanych przez użytkownika (kompiler, systemy baz danych, gry, oprogramowanie biurowe), zazwyczaj program, który ma bezpośredni kontakt z użytkownikiem i nie jest częścią większego programu, z technicznego punktu widzenia jest to oprogramowanie korzystające z usług oprogramowania systemowego.
10. Systemy plików w Windows. System plików jest to ogólna struktura, w której pliki są zapisywane i organizowane oraz są im nadawane nazwy. W Windows XP możemy spotkać się z takimi systemami plików jak FAT (FAT12, FAT16, FAT32) i/lub NTFS.
11. System plików FAT (FAT12,16). FAT – system plików powstały pod koniec lat 70. Zastosowany w systemach operacyjnych, m.in. DOS i Windows. Określa on rozmieszczenie plików, katalogów i wolnej przestrzeni na takich nośnikach danych jak dyskietki i twarde dyski. Najważniejszym elementem systemu jest tablica informująca o rozmieszczeniu plików na partycji (FAT) – od nazwy tej tablicy pochodzi nazwa systemu. FAT12 — jedna z wersji systemu alokacji plików FAT, opracowany przez firmę Microsoft. Wprowadzony dla twardych dysków w systemie operacyjnym DOS, posiada 12-bitowe kodowanie numeru jednostki alokacji. FAT12 pozwala na obsłużenie 4096 (212) jednostek alokacji, co ogranicza do tej liczby też maksymalną liczbę plików na dysku. Wielkość jednostki alokacji waha się od 512 B do 32 KB i jest określana przez program formatujący w zależności od wielkości partycji. Pozwala na utworzenie partycji o rozmiarze do 16 MB. Obecnie ten system plików używany jest wyłącznie na standardowych dyskietkach ze względu na jego niewielkie możliwości (rozmiar obsługiwanych dysków). FAT16 - odmiana systemu plików FAT, z którego mogą korzystać różne systemy operacyjne. Pierwsze komputery klasy PC pracujące pod kontrolą systemu DOS miały architekturę 16-bitową. Oznaczało to, że ich system plików mógł opisać tylko 2^{16}-1, czyli 65535 klastrów. Klastry były rozmiarowo równe fizycznym sektorom dysku twardego (512 bajtów), jednakże ograniczało to pojemność do 32 MB. Większy dysk twardy trzeba było dzielić na partycje. Zatem postanowiono zwiększyć rozmiar jednostek alokacji. Jednakże, gdy wielkość dysków doszła do 1 gigabajta, jednostki alokacji osiągnęły rozmiar 32 kilobajtów. Tak duża wielkość spowodowała duże marnotrawstwo przestrzeni dyskowej (nawet najmniejszy plik zajmował 32 kilobajty). Drugim mankamentem systemu plików FAT było ograniczenie wielkości pliku do 2,1 GB. Wymienione cechy spowodowały konieczność stworzenia następcy – systemu FAT32. Inną cechą systemu FAT16 jest nierozróżnianie wielkości liter w nazwach plików, oraz ograniczenie długości nazwy plików do 12 znaków. FAT16 jest stosowany w systemach operacyjnych Microsoftu od MS-DOS do Windows 95. W Windows 95 OSR2 wprowadzono po raz pierwszy FAT32, który wraz z NTFS jest stosowany w nowszych systemach tej firmy. System FAT16 jest nadal często stosowany na niewielkich mediach, np. kartach pamięci flash.
12. System plików FAT 32. FAT32 – odmiana systemu plików FAT, po raz pierwszy zastosowany w systemie operacyjnym Windows 95 OSR2, następca FAT16. FAT32 (który pomimo nazwy sugerującej 32 bity, używa tylko 28 bitów) pozwalając teoretycznie na opisanie 268 435 438 klastrów, co umożliwiałoby użycie go nawet na wieloterabajtowych dyskach twardych. W rzeczywistości, z powodu ograniczeń wbudowanych w program użytkowy "fdisk" firmy Microsoft, który obsługuje maksymalnie 4 177 920 klastrów (~222), wielkość dysku obsługiwanego w tym systemie plików nie może przekroczyć 2 terabajtów. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie pomocy technicznej Microsoftu[1]. Maksymalny rozmiar pliku to 4 GB – 1 B (232 B – 1 B). Limit 2TB jest podyktowany limitem wielkości partycji w tablicy partycji, zaś limit wielkości pliku wynika z kompatybilności ze starszymi systemami (4G-1 to limit wielkości pliku od czasów DOS-u w wersji 3.x – pomimo ówczesnego limitu 32 MB na partycję dyskową). W momencie powstania był wyraźnie lepszy od swojego poprzednika – FAT16, jednak od samego początku nie był planowany, jako docelowy system plików, gdyż już wtedy istniał NTFS. W Windows XP można korzystać z FAT, można także zainstalować go na takiej partycji, jednak systemowe narzędzia nie potrafią utworzyć partycji FAT32 o rozmiarze większym niż 32 GB. Aby utworzyć partycję FAT o rozmiarze większym niż 32 GB, należy posłużyć się alternatywnym narzędziem do partycjonowania lub innym systemem operacyjnym (w tym starszą wersją Windows 95 (OSR2)/98).
13. System plików NTFS. Budowa wewnętrzna: podstawową jednostką systemu NTFS jest wolumin. Wolumin może zajmować część dysku lub cały dysk, może też rozciągać się na kilka dysków. Plik w systemie NTFS nie jest zwyczajnym strumieniem bajtów, lecz jest obiektem strukturalnym złożonym z atrybutów. Każdy atrybut jest niezależnym strumieniem bajtów, który podlega tworzeniu, usuwaniu, itp. Każdy plik w systemie NTFS jest opisany przez jeden lub więcej rekordów przechowywanych w specjalnym pliku o nazwie główna tablica plików (master file table - MFT). NTFS to standardowy system plików systemu Microsoft Windows NT i jego późniejszych wersji. Nazwa to skrót od angielskiego New Technology File System. Jego domyślnym zadaniem było zastąpienie swojego starszego poprzednika używanego w MS-DOS, czyli FATa. U podstaw tego systemu leży HPFS – system plików opracowywany przez współpracującego ze sobą z myślą o systemie OS/2 IBM i Microsoft. Zalety: łatwość odzyskiwania danych, kompresja plików i folderów, obsługa wszystkich funkcji Windows 2000, dzięki strukturze B-tree szybki dostęp do katalogów i plików, większe bezpieczeństwo danych. Wady: utrata miejsca na potrzeby systemu plików (4 mb dla partycji o rozmiarze 100mb), brak wbudowanego szyfrowania plików.
14. Konwersja plików. Zmiana taka jest możliwa na trzy sposoby. Najprostszym jest wykorzystanie narzędzi przygotowanych przez Microsoft. Wchodzi w Start, następnie w Programy, potem Akcesoria i na wybieramy Narzędzia systemowe. Metoda ta, nie dość, że najłatwiejsza, ma jeszcze jedną zaletę – dane na zmienianej partycji nie zostaną z niej usunięte. Drugim sposobem, w jaki możemy zmienić FAT16 na FAT32 to usunięcie partycji poprzez komendę FDISK, a następnie utworzenie nowej w interesującym nas systemie plików. Niestety, w tym wypadku dane z partycji zostaną usunięte. Ostatni sposób to użycie jednego z wielu programów, które służą do zarządzania partycjami. Aby konwertować partycję FAT na partycję NTFS, wykonujemy następujące kroki: 1. Klikamy przycisk Start > Uruchom, wpisujemy cmd. 2. W wierszu polecenia wpisujemy CONVERT litera_dysku: /FS:NTFS. 3. Narzędzie Convert.exe usiłuje konwertować partycję na system NTFS. Należy pamiętać o tym że konwersacja z NTFS na FAT nie jest możliwa!
15. Archiwizacja i kompresja danych w Windows Możemy go uruchomić na dwa sposoby klikając kolejno: Start, Programy, Akcesoria, Narzędzia systemowe, Kopia zapasowa, lub wpisując w oknie Uruchom polecenie: ntbackup. Program ‘Kopia zapasowa’ posiada swoje ograniczenia. Oznacza to, że aby dokonać archiwizacji trzeba być zalogowany jako administrator. W systemie Windows XP każdy użytkownik ma nadane prawa „co mu wolno a co nie” w systemie. Niektórzy użytkownicy nie mogą np. instalować programów czy dodawać nowych urządzeń. Administrator ma pełną władzę nad komputerem. Może robić wszystko: dodawać i usuwać programy, sprzęt. On również zarządza kontami użytkowników i nadaje im prawa) lub operator kopii zapasowych. Operator kopii zapasowych jest to konto, które pozwala użytkownikowi na archiwizacje plików w komputerze. Windows XP Home Editon nie posiada standardowo zainstalowanej Kopii zapasowej należy ja doinstalować z płyty instalacyjnej z katalogu \Valueadd\MSft\Ntbackup. Kompresowanie plików, folderów i programów zmniejsza ich rozmiar i ilość miejsca, jakie zajmują na woluminach lub wymiennych urządzeniach magazynujących. Kompresja woluminów zmniejsza ilość miejsca zajmowanego przez wszystkie pliki i foldery przechowywane na tym woluminie. Ze względu na potencjalny spadek wydajności kompresja niektórych plików może być niecelowa. (kompresja NTFS).
16. Podział dysków w komputerze. Obecnie i w sprzedaży i w zastosowaniu posiadamy dwa typy dysków twardych. Pierwszy z nich to tradycyjny mechaniczny dysk twardy HDD oparty o budowę pierwszych dysków twardych, znacznie jednak zmodernizowany i o wiele wydajniejszy, a co najważniejsze tani. Drugi typ dysku twardego jest oparty o układy scalone - SSD. HDD - Hard Disc Drive - gdzie nośnikiem jest twardy krążek z naniesionym materiałem magnetycznym w kształcie krążka. Typowe urządzenie mechaniczne z głowicą, które nie jest odporne na większe wstrząsy i uderzenia. Posiada kilka odmian i obecnie występuje najczęściej w dwóch formach - jako wewnętrzny nośnik pamięci masowej lub zewnętrzny (przenośny). Produkowany jest w dwóch rozmiarach talerzyków jako 3,5 i 2,5 cala. Dawniej dysk twardy nie występował, jako forma zewnętrzna, a jedynie, jako nośnik danych montowany do obudowy komputera stacjonarnego (3,5") lub notebooka (2,5"). Do niedawna też produkowano i mniejsze dyski twarde o rozmiarach 1,8" (Integral Peripherals), 1,3" (Samsung), 1" (IBM), 0,85" (Toshiba). Wykorzystywano je do zapisu filmów, muzyki lub innych danych w odtwarzaczach i nagrywarkach DVD, a nawet przenośnych urządzeniach czy do zastosowań w telefonach. Okazało się jednak, że oparte o pamięć flash magazyny danych są o wiele wygodniejsze do zastosowania zarówno w mniejszych i większych urządzeniach domowych lub mobilnych. Zastosowane w 1956 roku rozwiązanie przez IBM, oparte o wirujące talerze przetrwało jedynie w przeznaczonych dla komputerów osobistych dyskach, jako wydajne i tanie. Jednak nowe technologie i pamięć flash powoli zaczynają też zdobywać rynek dysków twardych. Obecnie coraz więcej produktów typu SSD - Solid State Drive - opartych o układy scalone pojawia się na rynku. Są one jednak jeszcze wciąż drogie w porównaniu z mechanicznym konkurentem, który jest w naszych domach i biurach od pokoleń. Jednak pojemność dysków SSD zaczyna już rosnąć, a ceny zaczynają spadać, choć proces ten jeszcze jest dość powolny. Droższe notebooki lub netbooki są już czasem wyposażane w mniejsze pojemnościowo dyski tego typu z uwagi na masę i oszczędność energii. Niewątpliwą zaletą jest też ich cicha praca oraz szybki dostęp do zapisanych danych. Niebawem z pewnością zaczną być stosowane coraz częściej, a może nawet maja szansę w przyszłości opanować rynek i wyprzeć z niego tradycyjne HDD. Niezależnie od tego, jaki rozmiar ma dysk twardy i jakiego typu nośnika danych używa, to wyróżnia go zawsze interfejs, którym łączy się z komputerem. Interfejs też decyduje o kolejnym podziale dysków twardych na ATA (IDE) i SATA oraz połączone przy użyciu SCSI lub SAS. Spotyka się też dyski twarde z interfejsem Fibre Channel, które najczęściej przeznaczone są do montażu w zaawansowanych systemach macierzowych. 17. Partycje w Windows. Partycja – logiczny, wydzielony obszar dysku twardego, który może być sformatowany przez system operacyjny w odpowiednim systemie plików. Niekiedy określenie partycja odnosi się do wydzielonego zasobu innego niż dysk twardy, np. partycja, jako wydzielony logiczny komputer (PR/SM) lub partycjonowanie przełączników Fiber Channel lub ESCON Director. Partycjonowanie jest prostą techniką, którą można uznać za prekursora menadżera dysków logicznych. Rozmaici producenci systemów operacyjnych i oprogramowania stosują różną terminologię, często z powodów kulturowo-marketingowych (np. Microsoft nazywa ją dyskiem lokalnym) oraz z powodów techniczno- technologicznych (np. w systemach *BSD zamiast określenia partycja używa się określenia slice). Partycjonowanie umożliwia posiadanie kilku systemów plików na jednym dysku twardym. Powodem partycjonowania mogą być: - ograniczenia techniczne (np. stare wersje FAT mają ograniczenia, co do wielkości partycji, stare biosy nie mogą zaadresować obszaru poza 1024 cylindrem, więc partycja startowa musi znajdować się przed tą granicą) - uszkodzenie danych na jednej partycji nie ma wpływu na inne partycje - często systemy operacyjne nie mogą być zainstalowane na jednej partycji lub używają innego systemu np. przy zapełnieniu dysku przez określoną usługę, można jej dane umieścić na oddzielnej partycji (np. logi systemowe). - każda partycja może być dostosowana do konkretnych wymagań. Np. jeśli zapis na partycji ma być zabroniony można ją zamontować w trybie tylko do odczytu. Jeśli na partycji ma się znajdować wiele plików można użyć systemu plików z wieloma i-węzłami. Rodzaje partycji: Partycja podstawowa (Primary) - spójny obszar wydzielony z dysku, zawiera system operacyjny i w zależności od struktury dysku, dane użytkownika. Na dyskach z MBR możliwe jest utworzenie do 4 partycji podstawowych. Partycja rozszerzona (Extended) tworzy się, kiedy zachodzi potrzeba utworzenia więcej niż czterech woluminów. Charakteryzuje się sztucznie (wirtualnie) wydzielonym obszarem na dysku, na którym istnieje możliwość utworzenia wielu dysków podstawowych, zwanych logicznymi. Partycja logiczna (Logical) jest obszarem spójnym o właściwościach partycji podstawowej. Tworzona jest w strukturze partycji rozszerzonej i liczba ich jest nieograniczona (w przeciwieństwie do partycji podstawowych). Każda partycja logiczna posiada własny EBR (Extended Boot Record), który opisuje właściwości partycji (typ, rodzaj, jej początek oraz rozmiar) a także informację o miejscu, w którym znajduje się kolejna partycja logiczna. 18. Charakterystyka klastra dysku Klaster dyskowy w systemie plików podstawowa jednostka przechowywania danych, składająca się z jednego lub kilku sektorów nośnika danych. Obszar jednego klastra można wypełnić danymi należącymi tylko do jednego pliku. Klastrom nadaje się kolejne numery, które system plików używa do określania położenia klastra na nośniku danych. Maksymalną liczbę klastrów określa stosowany system plików, a jej iloczyn z wielkością klastra określa maksymalną wielkość partycji. Klastry wprowadzono, aby zwiększyć pojemność partycji dla danego systemu plików oraz w celu usprawnienia przepływu danych. Przykładowo, w systemie plików NTFS przyjmuje się domyślną wielkość klastra 4 kB, minimalna wynosi 512 bajtów, a maksymalna 32 kB. Podczas formatowania dysku dobierana jest wielkość klastra stosownie do wielkości partycji (większa partycja to większy klaster), tak, aby nie przekroczyć maksymalnej liczby klastrów dostępnej w danym systemie plików. W niektórych systemach operacyjnych istnieje możliwość definiowania klastrów o zróżnicowanej wielkości, w zależności od rozmiaru pliku, co zwiększa efektywność wykorzystania pojemności nośnika danych. Na dyskietkach stosuje się system plików FAT12, który umożliwia zaadresowanie 212=4096 klastrów, a każdy klaster to 1 sektor. Ogranicza to pojemność dyskietki do ok. 2 MB. 19. Wielkości charakteryzujące sektory dysku. Sektor – w informatyce, najmniejsza fizyczna jednostka zapisu danych na dyskach twardych, dyskietkach i innych nośnikach danych naśladujących dyski. Sektor jest zapisywany i czytany zawsze w całości. Ze względów historycznych wielkość sektora wynosi 512 bajtów. Na nośnikach magnetycznych w momencie formatowania nośnika na dysku zapisywane są znaczniki początków sektorów, za którymi zapisywane są dane. Znaczniki i dane sektora poprzedzone są zapisanym sygnałem synchronizującym, a zakończone danymi umożliwiającymi rozpoznanie poprawności odczytu (CRC). W związku z upowszechnieniem się systemu plików NTFS i innych, w których jednostką alokacji plików jest 4 kB, od 2011 roku dyski komputerowe będą formatowane z użyciem sektorów o pojemności 4kB, zmiana ta ma umożliwić poprawę współpracy dysku z komputerem oraz umożliwić zwiększenie pojemności dysków o 7 - 11%. Starsze wersje systemów operacyjnych mogą nie obsługiwać nowego formatu dysków. Sektor jest częścią ścieżki (ścieżka ang. track) dysku. Systemy plików, z powodu ograniczeń związanych z maksymalną liczbą bloków na dysku, łączą sektory w bloki zwane klastrami. Stanowią one logiczne jednostki zapisu.
20. Formatowanie dysków w Windows. Sposób 1 - formatowanie z poziomy dyskietki startowej lub płyty bootCD. 1. Wkładamy dyskietkę lub CD do napędu. 2. Uruchamiamy ponownie komputer. 3. Po ładowaniu biosu dyskietka/CD uruchomi się sama. Nic nie wpisujemy, czekamy aż pojawi się ciąg znaków: A:/>. 4. Wpisujemy: format c: ( za "c" podstawiamy literkę dysku, który chcemy sformatować ). 5. Naciskamy ENTER. 6. Następne komunikaty akceptujemy klawiszem: "Y" (yes). 7. Czekamy na sformatowanie dysku. Jeżeli po sformatowaniu nadal będziemy widzieli czarny ekran przez dłuższy czas, naciskamy kombinacje klawiszy: Ctrl + Alt + Delete. UWAGA! Jeżeli nie jesteś pewien, że formatowanie zostało zakończone (nie było jeszcze komunikatu) nie naciskaj tych klawiszy! 8. Komputer się zrestartuje (lub kontynuuje włączanie) a my w tym czasie wyjmujemy dyskietkę/CD z napędu. Sposób 2 - formatowanie za pomocą dysku systemu operacyjnego "Windows XP" 1. Wkładamy płytę z oprogramowaniem. 2. Restartujemy komputer. 3. Przy włączaniu (dokładniej przy pokazaniu właściwości bios-u) Przytrzymujemy klawisz "F8". Pokazuje nam się okienko, z którego wybieramy napęd CD/DVD. 4. Kiedy pojawi się napis (na dole ekranu): " Naciśnięcie dowolnego klawisza spowoduje rozruch płyty" (naciskamy szybko dowolny klawisz. 5. Otworzy nam się ekran instalacji Windows'a. Naciskamy "ESC". 6. Wybieramy partycję, na której chcemy zainstalować od nowa Windows oraz ją sformatować. 7. Wybieramy, w jakim systemie ma być sformatowana partycja. Ja polecam NTFS. UWAGA! Nie wybieramy szybkiego formatowania, trwa ono chwile, ale jest niezbyt dokładne. 8. Czekamy na sformatowanie partycji. GOTOWE - Potem będziemy mieli widoczne okno instalowania Windows'a UWAGA! Powyższy sposób sformatuje partycję oraz jest wstępem do zainstalowania na niej systemu operacyjnego! Sposób 3 - formatowanie z poziomu Windows. 1. Wchodzimy w "Mój komputer". 2. Klikamy prawym przyciskiem myszy na ikonkę dysku, który chcemy sformatować. UWAGA! Nie można sformatować dysku, na którym jest zainstalowany Windows, z którego aktualnie korzystamy (to chyba logiczne) 3. Pokazuje nam się takie okno: Pojemność: Pozostawiamy bez zmian. Radziłbym poczekać troszkę dłużej i mieć dokładnie
sformatowaną partycję / dysk. 4. Klikamy na: "Rozpocznij". Pasek będzie pokazywał postęp formatowania. 5. Po zakończeniu formatowania pokaże się nam komunikat klikamy na: "Ok". 6. Zamykamy okno formatowania.
21. Cechy charakterystyczne narzędzia oczyszczania dysku. Narzędzie Oczyszczanie dysku służy do wykonywania następujących zadań mających na celu zwolnienie miejsca na dysku twardym:
Kliknij przycisk Start, wskaż polecenie Wszystkie programy, wskaż polecenie Akcesoria, wskaż polecenie Narzędzia systemowe, a następnie kliknij polecenie Oczyszczanie dysku W Eksploratorze Windows lub w programie Mój komputer kliknij prawym przyciskiem dysk, na którym chcesz zwolnić miejsce, kliknij polecenie Właściwości, kliknij kartę Ogólne, a następnie kliknij przycisk Oczyszczanie dysku.
22. Pliki i foldery w Windows. Folder Dla porządku pliki można grupować w folderach. Folder stanowi miejsce logiczne na dysku opatrzone nazwą, w którym umieszczone są inne foldery zw. folderami podrzędnymi ( podfolderami) oraz pliki i skróty. Plik Zbiór powiązanych ze sobą informacji, przechowany pod określoną nazwą na dowolnym nośniku danych. Plik może zawierać program, jego część, dokument tekstowy, tabele arkusza, bazę danych rysunek, zdjęcie, film. Nazwa pliku składa się z 2 członów rozdzielonych kroplą: - nazwy właściwej – człon nadawany przez autora pliku o długości do 255 znaków - nazwa nie może zawierać znaków/ \ *?< > - rozszerzenia określa typ pliku Każdy plik na dysku ma jednoznaczną lokalizację zwaną ścieżką dostępu Np. D:\Cosinus\Slajdy\Zjazd2 Każdy plik może posiadać określone atrybuty, w systemie DOS istnieje 6 atrybutów pliku:
Katalog - oznacza, że plik jest katalogiem Volume - oznacza, że plik jest etykietą woluminu Dodatkowo, w systemach Windows używane są atrybuty: Szyfrowany - oznacza, że podczas zapisu, zawartość pliku jest szyfrowana a podczas odczytu deszyfrowana w sposób niewidoczny dla użytkownika Skompresowany - oznacza, że podczas zapisu, zawartość pliku jest kompresowana a podczas odczytu dekompresowana w sposób niewidoczny dla użytkownika Offline - oznacza, że zawartość pliku może nie być dostępna w systemie plików i znajdować się w innym miejscu (na przykład na taśmie) Tymczasowy - oznacza, że w miarę możliwości, system operacyjny powinien przechowywać plik w pamięci zamiast na dysku, dzięki czemu dostęp do pliku jest znacznie szybszy.
23. Aplikacja skanowanie dysku a sposoby jej uruchamiania w Windows. Windows XP standardowo wyposażony jest w narzędzie CheckDisk (chkdsk.exe), które przygotowane zostało właśnie w celu naprawy błędów nośnika. Istnieją dwie odmiany tego programu: okienkowa – posiadające podstawowe funkcje sprawdzające i uruchamiana z wiersza polecenia – oferująca więcej możliwości. Pierwszą uruchamiamy klikając prawym przyciskiem na wybrany do sprawdzenia dysk a następnie kolejno: Właściwości, Narzędzia, Sprawdź. W wyświetlonym okienku mamy do wyboru dwie opcje: "Automatycznie napraw błędy systemu plików" - po zaznaczeniu tej opcji system sprawdzi dysk i naprawi błędy systemu plików. Jeżeli jednak aktualnie korzystamy z plików, które znajdują się na dysku przygotowanym do sprawdzenia wyświetli się komunikat informujący nas o niemożliwości dokonania operacji w tym momencie. System zaproponuje nam sprawdzenie woluminu przy następnym uruchomieniu systemu, kiedy będzie miał pełny dostęp do plików. "Skanuj dysk i próbuj odzyskać uszkodzone sektory" - ta opcja przeprowadza dokładny test całego dysku i próbuje naprawić uszkodzone sektory i jeżeli to możliwe odzyskać informacje, które znajdowały się w tych miejscach dysku. Aby uruchomić CheckDisk’a trybie tekstowym w wierszu poleceń na koncie z grupy Administratorzy wpisujemy chkdsk. Wywołanie programu bez dodatkowych opcji uruchomi go w trybie tylko do odczytu. Oznacza to, że aplikacja wyświetli stan bieżącego dysku nie dokonując żadnych czynności mających na celu naprawienie błędów.
24. Defragmentacja dysku i jej znaczenie. Defragmentacja – operacja układająca pliki na dysku komputerowym tak, aby system miał do nich szybszy dostęp. Najczęściej jest to poukładanie bloków jednego pliku po kolei, kiedy są one rozrzucone po całej partycji. Zależnie od sprzętu, systemu plików oraz stopnia fragmentacji plików na dysku defragmentacja może trwać od kilku minut do wielu godzin. Niektóre systemy plików takie jak HPFS, NTFS, ext4 nie muszą być często defragmentowane, gdyż są zaprojektowane tak, aby minimalizować fragmentację danych. Dzięki defragmentacji zwiększa się wydajność systemu plików. Defragmentator dysków – narzędzie systemowe służące do analizowania woluminów lokalnych oraz lokalizowania i konsolidowania pofragmentowanych plików i folderów. Wszystkie wersje Microsoft Windows wyższe od Windows 3.11 mają wbudowany defragmentator dysków.
25. Plik i folder – charakterystyki, różnice. Patrz 22.
26. Metody wyszukiwania w systemach Windows. Start > Wyszukaj > Pomocnik wyszukiwania > Wszystkie pliki i foldery > Wpisujemy nazwę (lub jej część) pliku/folderu > Szukaj w - wybieramy dysk lub dyski > Klikamy wyszukaj
27. Skróty klawiaturowe Windows. Skrót klawiszowy (ang. hotkey) – połączenia dwóch lub więcej klawiszy, najczęściej CTRL, ALT, SHIFT i klawisza numerycznego lub znaku literowego, umożliwiające wykonanie jakiejś opcji używanego programu. Użycie skrótów klawiszowych znacznie przyspiesza lub ułatwia wykonywanie wielu czynności. Skróty klawiszowe można podzielić na systemowe i programowe: Skróty systemowe - uzależnione od właściwości systemu operacyjnego, w jakim pracujemy i funkcjonują tak samo, niezależnie, od używanego programu (np. CTRL + C lub CTRL + A). Skróty programowe - są charakterystyczne dla konkretnego programu. Naciśnięcie określonego układu klawiszy wywołuje specyficzne reakcje, ale tylko w tym programie. Naciśnięcie tych samych kombinacji klawiszy w innym programie może powodować zupełnie inne efekty.
28. Metoda „Drag-and-Drop”. Przeciągnij i upuść (ang. drag and drop) to jedno z udogodnień oferowanych przez menedżer okien graficznych interfejsów użytkownika. Polega ono na umożliwieniu użytkownikowi wykonywania określonych operacji na dwóch różnych obiektach za pomocą pojedynczego ruchu myszą komputerową. W celu użycia tej techniki należy wykonać następujące czynności:
29. Niepełnosprawni w Windows. Programy, które ułatwiają niepełnosprawnym pracę z systemem Windows XP: Klawiatura ekranowa (Programy -Akcesoria -Ułatwienia dostępu) Lupa - Program Lupa tworzy oddzielne okno, w którym wyświetlane są powiększone fragmenty ekranu Menager narzędzi - Menager narzędzi służy do ustawienia ostrości lupy, lub wielkości klawiatury Kreator dźwięku - Kreator pomaga dostosować system Windows do potrzeb wzrokowych, słuchowych i motorycznych
30. Kreator ułatwień dostępu. Patrz 29 (Menager narzędzi i Kreator Dźwięku)
31. Menu kontekstowe i jego modyfikacja. Menu kontekstowe (menu podręczne) – termin stosowany w informatyce. Jednokrotne naciśnięcie prawego klawisza myszy komputerowej otwiera listę opcji dostępnych dla wybranego obiektu. Najczęściej opcje te są również dostępne w pasku menu lub za pomocą skrótów klawiaturowych. Menu kontekstowe otwiera się po ustawieniu kursora w obszarze wybranego obiektu i naciśnięciu prawego klawisza myszy komputerowej. Modyfikacja menu kontekstowego możliwa jest za pomocą rejestru systemowego lub zewnętrznych programów przeznaczonych do tego typu działań.
32. Drukarki i ich cechy charakterystyczne Drukarka – urządzenie współpracujące z komputerem, służące do przenoszenia danego tekstu, obrazu na różne nośniki druku (papier, folia, płótno itp). Niektóre drukarki potrafią również pracować bez komputera, np. drukować zdjęcia wykonane cyfrowym aparatem fotograficznym (po podłączeniu go do drukarki lub po włożeniu karty pamięci z zapisanymi zdjęciami do wbudowanego w drukarkę slotu). Mianem drukarki określa się też sterownik w systemie operacyjnym, natomiast samo urządzenie określane jest, jako urządzenie drukujące.
33. Opcje drukowania w Windows. Drukowanie w systemie Windows często sprowadza się do kliknięcia menu Plik dostępnego w większości programów, a następnie kliknięcia polecenia Drukuj. Wykonanie tego kroku spowoduje otwarcie okna dialogowego Drukowanie. W tym miejscu można zmienić podstawowe ustawienia, takie jak używana drukarka i liczba drukowanych kopii. (Okno dialogowe może wyglądać inaczej niż pokazano na ilustracji, w zależności od oprogramowania i drukarki). Wybierz drukarkę - Zawiera listę drukarek dostępnych na komputerze. Można również wybrać funkcję drukowania dokumentu, takiego jak faks lub plik w formacie Microsoft XPS. (Zobacz temat Dokumenty XPS: często zadawane pytania). Znajdź drukarkę - Pomaga w znalezieniu drukarek sieciowych. Ta opcja jest przydatna w biurach i sieciach domowych. Aby uzyskać więcej informacji o instalowaniu drukarek sieciowych, zobacz temat Instalowanie drukarki. Drukowanie do pliku - Umożliwia zapisanie dokumentu jako pliku prn. Ta opcja jest przydatna, jeśli użytkownik chce wydrukować dokument później, ale nie zawsze działa z nowoczesnymi drukarkami USB. W przypadku drukarki USB lepszym rozwiązaniem może być drukowanie przy użyciu modułu zapisywania dokumentów XPS firmy Microsoft. Aby uzyskać więcej informacji, zobacz temat Drukowanie przy użyciu modułu zapisywania dokumentów XPS firmy Microsoft. Preferencje - Służy do otwierania okna dialogowego Preferencje drukowania, w którym można wybrać takie opcje, jak rozmiar papieru i układ. Zakres stron - Pozwala poinstruować system Windows, co ma zostać wydrukowane. Kliknij opcję Zaznaczenie, aby wydrukować tylko zaznaczony tekst lub grafikę. Kliknij opcję Bieżąca strona, aby wydrukować tylko to, co jest widoczne. Aby wydrukować część dokumentu, kliknij opcję Strony, a następnie wprowadź numery stron rozdzielone łącznikami. Na przykład wpisz 5-7, aby wydrukować tylko strony od 5 do 7. W niektórych programach można również wybrać strony, które nie są ułożone kolejno. W takim przypadku wpisz na przykład 1, 4, 8, aby wydrukować tylko strony 1, 4 i 8. Liczba kopii - Umożliwia wydrukowanie wielu kopii dokumentu, pliku lub obrazu. Zaznacz pole wyboru Sortuj, aby wszystkie strony dokumentu zostały wydrukowane we właściwej kolejności przed wydrukowaniem dodatkowych kopii.
34. Rozdzielczość ekranu. Rozdzielczość ekranu – jeden z parametrów trybu wyświetlania, parametr określający liczbę pikseli obrazu wyświetlanych na ekranie w bieżącym trybie pracy monitora komputerowego, telewizora a także każdego innego wyświetlacza, którego obraz budowany jest z pikseli. Rozdzielczość wyraża się w postaci liczby pikseli w poziomie i w pionie
35. Ekran – modyfikacja konfiguracji i ustawień. Klikamy prawym przyciskiem myszy na pulpicie i z menu kontekstowego wybieramy polecenie Właściwości. W nowo otwartym module naciskamy Ustawienia ekranu. W oknie tym możemy modyfikować parametry wyświetlacza. Suwakiem Rozdzielczość regulujemy wysokość oraz szerokość pulpitu. Jeśli chcemy zwiększyć ten parametr do maksimum, to przesuwamy przycisk do końca w kierunku Wysoka. Możemy także zmieniać głębię kolorów. Ten parametr ustawiamy na maksimum. Rozwijamy listę Kolory, następnie wybieramy Najwyższa (32 bity). Jeśli do komputera podłączonych mamy kilka wyświetlaczy, to możemy przełączać się między nimi. Zrobimy to klikając na obrazie wybranego ekranu. Jeśli chcemy zmienić domyślny monitor na inny, to rozwijamy listę poniżej ikon wyświetlaczy i następnie wskazujemy domyślny. Wszystkie zmiany wprowadzamy klikając kontrolkę Zastosuj.
36. Hibernacja systemu i jej zasadność. Hibernacja - komputer zapisuje wszystkie informacje znajdujące się w pamięci na dysk twardy, po czym wyłącza się. Wszystkie otwarte dokumenty i uruchomione programy są zapamiętywane. Uruchamianie trwa dłużej niż ze wstrzymania, ale nie ma obawy przed utratą danych. Komputer w czasie hibernacji nie pobiera żadnego prądu. Po włączeniu komputera, kiedy ten był w stanie hibernacji początkowe stadium rozruchu jest normalne oznacza to, że przechodzimy przez ekran BIOS'u a także bootloadera (jeżeli taki posiadamy). Jeżeli na komputerze mamy zainstalowane dwa lub więcej systemów operacyjnych, nie powinniśmy uruchamiać innego systemu, jeżeli jeden pozostaje w systemie hibernacji, może to spowodować utratę danych.
37. Dźwięki a zdarzenia w Windows. Dźwięki w systemie Windows są dodatkowym sposobem komunikacji między systemem a użytkownikiem. Odgrywanie wybranego pliku audio związane jest z konkretną czynnością, która została wykonana. Przykładem może być czyszczenie kosza (w momencie, gdy kosz jest opróżniony do końca słychać dźwięk miętego papieru). Zwraca także uwagę na zdarzenia na komputerze (kopiowanie plików z katalogu do katalogu, dźwięk trójkąta oznajmiający, iż system natrafił na problem i w którym użytkownik musi zdecydować, co ma się stać (np gdy kopiowany jest plik na plik o takiej samej nazwie).
38. Autoodtwarzanie – konfiguracja i modyfikacja. Płytę CD do stacji dysków wkładamy z konkretnym zamiarem. Chcemy zainstalować dany program, obejrzeć z niej film lub posłuchać muzyki. Windows XP cały czas obserwuje urządzenia takie jak napędy płyt czy czytniki kart. Jeżeli wykryje nowy nośnik analizuje go i podpowiada nam, co możemy zrobić z danym medium. Jeżeli włożyliśmy do napędu płytę z programem instalacyjnym komputer uruchomi instalator, jeżeli umieściliśmy w CD krążek z danymi pojawi nam się wtedy na ekranie okienko podobne do następującego: W nim możemy zdecydować, jaką akcję ma podjąć system w stosunku do odnalezionej płyty. W naszym przypadku możemy odtworzyć dane w Windows Media Player, wydrukować obrazy, wyświetlić obrazy jako pokaz slajdów, skopiować obrazy, otworzyć folder lub nie podejmować żadnej akcji. Opcje autostartu możemy zmieniać dla dowolnego napędu. Możemy zadecydować, aby po włożeniu do napędu płyty z muzyką system automatycznie uruchamiał odtwarzacz i odgrywał nowe pliki. Aby samemu zadecydować o akcji, jaką Windows XP ma podejmować w stosunku do nowych nośników wykrytych w komputerze musimy otworzyć Mój komputer następnie kliknąć prawym przyciskiem na interesujący nas napęd i wybrać z menu Właściwości. Pojawi się nam okienko, w którym musimy wybrać zakładkę Autoodtwarzanie. W tym miejscu decydujemy o postępowaniu komputera w zależności od plików umieszczonych w napędzie. Możemy również wybrać opcję dla każdego typu plików Nie podejmuj żadnej akcji, co spowoduje ze komputer płyt z plikami nie będzie otwierał ani uruchamiał w żaden sposób. Jednak w takim wypadku CD, które zawierają programy instalacyjne uruchomią się w sposób normalny. Jest to spowodowane plikami konfiguracyjnymi zapisanymi na płycie, które rozkazują systemowi uruchomić konkretną aplikacje. W oknie wyboru dostępne jest również domyślne ustawienie Monituj za każdym razem, które oznacza, że komputer będzie się za każdym razem pytał, co ma zrobić z danymi plikami.
39. Zarządzanie energią – konfiguracja i modyfikacja. Ustawienie opcji oszczędzania energii wcale nie jest trudne a pozwala nam na znaczne oszczędzenie energii i sprzętu. Jak bardzo zaawansowanych opcji będziemy używać na naszym komputerze zależy od tego czy nasza jednostka jest zgodna ze standardami zarządzania energią. System Windows XP wyróżnia trzy standardy zarządzania energią. ACPI - standard, w którym zarządzaniem energii zajmuje się system operacyjny. Potrafi, jako jedyny kontrolować stan urządzeń USB oraz FireWire, dzięki czemu komputer nie przejdzie w stan uśpienia jeżeli, któreś z urządzeń jest aktywne. Obsługuje funkcję Wake-On-LAN oraz Wake-On-Ring. Potrafi zmienić domyślne ustawienia przycisków PowerOff oraz Reset, dzięki czemu możemy zadecydować jaką akcję ma wykonać komputer po naciśnięciu przycisku zasilania. Lepiej również sobie radzi z zarządzaniem energii w komputerach przenośnych mierzy mianowicie stan każdej baterii oddzielnie a nie jak inne standardy wszystkich razem. APM - standard, w którym BIOS nadzoruje pracę urządzeń a system operacyjny musi z nim ściśle współpracować. Jako, że BIOS'y różnią się pomiędzy sobą nie wiadomo, które z opcji zarządzania energią będą poprawnie działały na komputerze. Jednak nawet ten standard oferuje dość szerokie możliwości oszczędzania prądu. Komputery niezgodne ze standardami ACPI oraz APM. W tym przypadku nasze możliwości oszczędzania energii nie są zbyt duże. Ale system nadal potrafi wyłączyć monitor oraz dyski twarde w czasie nieaktywności komputera. Możemy również ręcznie wprowadzić jednostkę w stan hibernacji.
40. Dostosowanie pasków narzędzi i menu Start. Menu Start otwieramy klikamy PPM i Eksploruj i sobie dostosowujemy. A paski narzędzi to zależnie od programu.
41. Sposoby otwierania plików zarejestrowanych i niezarejestrowanych Wszystkie pliki w Windows mają swoje rozszerzenia. Są one zarejestrowane w systemie i skojarzone z konkretnymi aplikacjami. Dzięki tej funkcji Windows wie, jakiego programu użyć do otwarcia danego pliku; np. plik o rozszerzeniu.doc jest powiązany z Microsoft Word, więc jeśli otworzysz taki plik, wtedy system uruchomi Worda i otworzy w nim ten plik. Jedno rozszerzenie pliku może mieć kilka skojarzeń do wykonania różnych poleceń. Np. plik o rozszerzeniu.jpg może być skojarzony z akcjami Otwórz – otwiera w przeglądarce zdjęć, Edytuj – uruchamia obraz w programie do edycji, Drukuj – otwiera menadżer wydruku. Pamiętajmy jednak, że skojarzenia definiują jedynie, jaka aplikacja zostanie uruchomiona podczas ładowania pliku o danym formacie. Nie ma to jednak wpływu na fakt, czy ta aplikacja będzie potrafiła go odczytać. To wszystko odnosi się do plików zarejestrowanych. Natomiast plik niezarejestrowany to plik, którego rozszerzenie nie jest rozpoznawane przez żadną aplikację w systemie i nie może zostać poprawnie otwarty.
42. Rejestr systemu i jego klucze. Rejestr jest bazą ustawień konfiguracyjnych systemu operacyjnego, sterowników urządzeń i aplikacji. Rejestr zawiera różnego rodzaju informacje, począwszy od ustawień kont użytkowników po domyślne ustawienia aplikacji i kolor tła pulpitu. Rejestr jest przechowywany w bazie hierarchicznej, która może być bezpośrednio zmieniana jedynie za pomocą specjalnego programu o nazwie Edytor rejestru, który nie jest dostępny z menu Start. Rejestr jest przechowywany w kilku plikach na komputerze. Pliki te nazywane są hives i umieszczane są w folderach Windows\system32\config i Documents and Settings\nazwa_użytkownika. Podczas korzystania z Edytora rejestratora (regedit.exe) rejestr jest wyświetlany, jako pojedyncza struktura hierarchiczna, która wygląda jak drzewo folderów w oknie Eksploratora Windows. Edytor rejestru przedstawia Rejestr w formie struktury drzewiastej, która wygląda jak lista plików. Główne składniki tego drzewa to: · Poddrzewa. Poddrzewa są węzłami podstawowymi, które zawierają klucze, podklucze i wpisy wartości · Klucze – klucz odpowiada folderowi widocznemu w oknie Eksploratora Windows. Może zawierać wpisy podkluczy i wartości · Podklucze – są to klucze wewnątrz kluczy · Wpis wartości – ciąg danych, który pojawia się w prawym oknie Rejestru i definiuje wartość zaznaczonego klucza. Wpis wartości ma trzy części; nazwę, typ danych i wartość. Za pomocą Edytora rejestru będą edytowane wpisy. Poddrzewa W Rejestrze znajduje się pięć poddrzew · HKEY_CLASSES_ROOT · HKEY_CURRENT_USER · HKEY_LOCAL_MACHINE · HKEY_USERS · HKEY_CURRENT_CONFIG
43. Kopie zapasowe rejestru a Backup Systemu. Kopia (Backup) systemu to rzecz, którą wykonują specjalne programy. Pozwalają one użytkownikowi stworzyć kopię postawionego systemu operacyjnego, która później może być z łatwością przywrócona podczas ewentualnej awarii komputera. W zależności od ustawień stworzonej przez nas kopi jest ona w stanie przywrócić komputer po formacie do stanu, w którym została stworzona kopia (system, programy, ustawienia).
44. Tworzenie kopii zapasowej rejestru. Zmieniając wartości rejestru możemy zmodyfikować wiele ustawień systemowych, poprawiając sobie tym samym komfort pracy z naszym komputerem. Należy jednak wiedzieć, że zapisane są tam również ważne informacje o naszym Windows'ie, które czasami są kluczowe dla niektórych programów. Dlatego też nieprawidłowa praca z rejestrem systemu może wpakować nas w niezłe tarapaty. Na szczęście jest prosty sposób, aby uchronić się przed załamaniem naszego środowiska. Wystarczy, że przed każdą ingerencją w rejestr zrobimy jego kopię zapasową. Otwieramy Rejestr systemu wpisując w menu Uruchom komendę regedit. Jeżeli chcemy zrobić kopię całego rejestru zaznaczamy ikonę Mój komputer a następnie z menu Plik wybieramy pozycję Eksportuj... . W następnym oknie podajemy miejsce, w którym zapiszemy naszą kopię i klikamy przycisk Zapisz.
45. Grupy użytkowników i ich konta lokalne Konta umożliwiają każdemu użytkownikowi komputera personalizację swojego środowiska pracy, czyli stosowanie własnych ustawień pulpitu, Eksploratora Windows i przeglądarki internetowej - ulubionych witryn i historii. Zmiany tych ustawień nie wpływają na środowiska pozostałych użytkowników. Konta umożliwiają również kontrolę dostępu do plików (wraz z systemem NTFS) i zasobów sieciowych, dzięki czemu każdy użytkownik może łatwo i bezpiecznie przechowywać i korzystać z plików niedostępnych dla innych. Dlatego każda osoba regularnie używająca komputera powinna posiadać na nim swoje konto - ułatwi to korzystanie z systemu zarówno sobie jak i pozostałym użytkownikom. Lokalne konta najczęściej są wykorzystywane w pracy na pojedynczych komputerach lub połączonych w grupy robocze - czyli w najpopularniejszych zastosowaniach domowych. Są przechowywane na komputerze lokalnym, na którym zostały stworzone i tylko na nim można ich używać.
46. Uprawnienia użytkowników. Prawa użytkowników do wykonywania poszczególnych czynności w systemie są uwarunkowane m.in. przez ich przynależność do poszczególnych grup, szczególnie to tyczy przypisania do standardowych grup istniejących w systemie. Standardowe grupy w systemach Windows 2000/XP/2003 posiadają czasem różne prawa do wykonywania pewnych czynności w tym tych związanych z siecią SMB czyli Otoczeniem sieciowym. Poniżej są wymienione te czynności i użytkownicy, których grup posiadają do nich standardowo prawo. Udostępnianie plików i drukarek - Administratorzy i Użytkownicy Zaawansowani Dołączanie do domeny NT - Administratorzy Niektóre z tych uprawnień można zmienić poprzez, polecam zapoznanie się z opcjami dostępnymi przez gpedit.msc i secpol.msc. Ciekawymi opcjami jest ograniczenie możliwości logowania się użytkowników tylko do określonych godzin oraz do logowania się z określonych hostów w sieci. Oczywiście szczególnie ta druga opcja jest tutaj przydatna przy udostępnianiu udziałów dla danego użytkownika. Do tego celu służy nam komenda wiersza poleceń net user z odpowiednimi parametrami. Poniżej pokazano wynik działania polecenia net user dla konkretnego użytkownika, co wyświetliło nam ustawienia danego konta.
47. cacls.exe – uruchamianie i zastępowanie. CACLS.EXE służy do podglądania i przedefiniowania uprawnień NTFS. Nie dysponuje graficznym interfejsem - działa tylko w oknie wiersza poleceń Pełny opis parametrów uzyskamy, wpisując polecenie "cacls /?". Przyznanie uprawnień umożliwia parametr /g. Przełącznikiem /d odbiera się użytkownikowi uprawnienia. Przełącznikiem /p zmienia jego dotychczasowe prawa dostępu.
48. secpol.msc – uruchamianie i obsługa. Zasady Zabezpieczeń Lokalnych, aby odnaleźć tę przystawkę, wystarczy otworzyć Narzędzia administracyjne w Panelu sterowania lub wpisać komende secpol.msc w polecenie Uruchom. Na pierwszy rzut oka przystawka ta jest podobna do przystawki Zasady Grupy, lecz po bliższym przyjrzeniu zauważymy ze jest tak jakby jej wycinkiem. Zasady zabezpieczeń Lokalnych obejmują bowiem tylko parametry zabezpieczeń obiektu komputera. To Ustawienia zabezpieczeń lokalnych. Narzędzie to służy do ograniczania praw użytkowników, wyświetlania się komunikatów ostrzegających itd.
49. fsmgmt.msc – uruchamianie i obsługa. Standardowo ten program po zainstalowaniu systemu Windows 2000/XP jest dostępny poprzez "Panel Sterowania" -> "Narzędzia Administracyjne" -> "Zarządzanie Komputerem" -> "Zarządzenie Komputerem" -> "Narzędzia Systemowe" -> "Foldery Udostępnione". Możesz go też wywołać bezpośrednio używając pola "Uruchom" i wpisaniu w nim: fsmgmt.msc Program ten pokazuje nam, co mamy udostępnione, wraz z udostępnieniami administratorskimi (opcja "Udziały", której odpowiednikiem jest komenda NET SHARE bez przełączników), jakie połączenia są nawiązane (opcja "Sesje", której odpowiednikiem jest komenda NET SESSION bez przełączników) oraz jakie mamy otwarte pliki (opcja "Otwarte pliki", której odpowiednikiem jest komenda NET FILE bez przełączników). Możemy też wywołać stąd kreator "shrpubw" do tworzenia udostępnień, poprzez menu kontekstowe i opcje "Nowy udział". Przystawka Foldery udostępnione wyświetla przejrzyste zestawienie zasobów udostępnionych w sieci. Przywołując ich właściwości w menu podręcznym, uzyskasz przegląd bieżących praw dostępu do poszczególnych udziałów, a nawet możliwość ich edytowania.
50. lusrmgr.msc – uruchamianie i obsługa. Przystawka Użytkownicy i grupy lokalne znajduje się w pakiecie Zarządzanie komputerem, czyli w zbiorze narzędzi administracyjnych służących do zarządzania jednym komputerem lokalnym lub zdalnym. Przystawka Użytkownicy i grupy lokalne służy do zabezpieczania kont użytkowników i grup przechowywanych lokalnie na komputerze, a także do zarządzania nimi. Konto użytkownika lub grupy lokalnej może mieć przypisane uprawnienia lub prawa na określonym komputerze i tylko na nim. Przystawka Użytkownicy i grupy lokalne jest dostępna w następujących systemach operacyjnych klienta i serwera: Komputery klienckie z systemem Microsoft® Windows® 2000 Professional lub Windows XP Professional Serwery członkowskie z zainstalowanym systemem zrodziny Microsoft Windows 2000 Server lub z rodziny Windows Server 2003 Serwery autonomiczne z zainstalowanym systemem z rodziny Microsoft Windows 2000 Server lub z rodziny Windows Server 2003 Przystawka Użytkownicy i grupy lokalne pozwala ograniczać możliwość wykonywania pewnych akcji przez użytkowników i grupy poprzez przypisywanie im odpowiednich praw i uprawnień. Prawo upoważnia użytkownika do wykonania niektórych czynności na komputerze, na przykład sporządzania kopii zapasowych plików i folderów lub zamykania systemu. Uprawnienie jest regułą skojarzoną z obiektem (zazwyczaj jest to plik, folder lub drukarka), pozwalającą regulować, którzy użytkownicy mogą uzyskać dostęp do obiektu i w jaki sposób. Przystawki Użytkownicy i grupy lokalne nie można używać do przeglądania kont użytkowników i grup lokalnych po podwyższeniu serwera członkowskiego do kontrolera domeny. Można jednak używać jej na kontrolerze domeny do obsługi komputerów zdalnych (niebędących kontrolerami domeny) w sieci. Do zarządzania użytkownikami i grupami w usłudze Active Directory służy przystawka Użytkownicy i komputery usługi Active Directory. Menedżer użytkowników. Wyświetla wszystkich użytkowników i grupy lokalne zarejestrowane w systemie, a także przynależności użytkowników do tychże grup. Oferuje możliwość edytowania, usuwania i zakładania kont użytkowników
51. gpedit.msc – uruchamianie i obsługa. Do konfiguracji zasad najlepiej wykorzystać przystawkę Zasady grupy. Można ją łatwo wywołać, wpisując gpedit.msc w oknie edycji polecenia Uruchom. Innym sposobem jest załadowanie konsoli MMC, wybranie Dodaj/Usuń przystawkę i wskazanie obiektu Zasady grupy. Po otworzeniu przystawki zobaczysz okno podzielone na dwa panele. Pierwszy z nich (lewy), zawiera ustawienia użytkownika i komputera. Rozwijając poszczególne obiekty (tak jak w Eksploratorze Windows), możesz się poruszać po folderach grupujących odpowiednie opcje. W prawym panelu są poszczególne opcje konfiguracyjne. Na w karcie Wyjaśnij (właściwości obiektu) znajdują się opisy poszczególnych ustawień. Innym sposobem uzyskania pomocy jest wybranie rozszerzonego widoku przystawki MMC. Powoduje to wyświetlenie opisu poszczególnych funkcji bezpośrednio w prawym panelu konsoli. Edytor zasad grup stanowi centralny moduł licznych ustawień rejestru, które dotyczą bezpieczeństwa. Chcąc zmodyfikować lub uaktywnić określoną zasadę, wystarczy kliknąć ją dwukrotnie i dokonać żądanych zmian.
52. Podział użytkowników w Windows Home Edition. Konto Administartora Konto Gościa Win XP Home Edition nie ma podziału na użytkowników i użytkowników zaawansowanych.
53. control userpasswords2 – zmiana ustawień. Polecenie control userpasswords2 pozwala dostać się do okna dialogowego Konta użytkowników w Windows XP. Ustawienia zmieniamy poprzez zaznaczanie odpowiednich opcji w oknie dialogowym.
54. Obsługa grup lokalnych w Windows Home Edition. W Windows XP Home Edition brakuje przystawki LUSRMGR.MSC. Chcąc założyć grupę lokalną w tym systemie, otwieramy okno wiersza poleceń i wpisujemy: net localgroup /add <nazwa_grupy> W podobny sposób usuwamy niepotrzebną grupę. W tym celu używamy polecenia net localgroup /delete <nazwa_grupy> Gdy pozbawimy określone konto członkostwa w danej grupie (za pomocą polecenia net), Windows przydzieli mu uprawnienia Użytkownika z ograniczonym dostępem.
55. Uprawnienia grupy a uprawnienia użytkowników. Aby zmienić uprawnienia dla wybranego pliku lub folderu klikamy jego ikonę prawym przyciskiem myszy, następnie z menu kontekstowego wybieramy opcję Właściwości. W oknie dialogowym przechodzimy na zakładkę Zabezpieczenia, gdzie zobaczymy dwie sekcje: Nazwy grupy i użytkownika oraz Uprawnienia dla xxx (gdzie xxx to użytkownik lub grupa wybrana z pierwszej sekcji). To właśnie w pierwszym dziale wspomnianego już okna dialogowego znajdziemy listę grup użytkowników i użytkowników, dla których ustawione zostały jakieś uprawnienia dla tegoż właśnie pliku, czy folderu. W sekcji drugiej, znajdującej się w dolnej części okna można zobaczyć różne oferowane przez system uprawnienia dla użytkowników. System umożliwia dodawanie do listy użytkowników oraz nadawania im praw dostępu do poszczególnych plików, bądź czynności. Restrykcje nadawać możemy także grupom użytkowników, zarówno tym już istniejącym jak i stworzonym na własne potrzeby. Jeśli grupa, bądź pojedynczy użytkownik, którym chcielibyśmy nadać, bądź zabronić pewnych akcji, związanych z naszymi zasobami, znajduje się już na liście, klikamy na jego nazwę w górnej części okna, w sekcji Nazwy grupy i użytkownika, a następnie w dolnej zaznaczamy odpowiednio pola wyboru przy opcji Zezwól lub Odmów. Jak nie trudno się domyślić oznaczenie pola w lewej części kolumny przy opcji pierwszej nadają uprawnienia, natomiast zaznaczenie tego pola w tym samym wierszu, lecz po prawej stronie kolumny odbiera uprawnienia dla wybranej operacji i tak na przykład, chcąc całkowicie odebrać prawo dostępu wybranemu użytkownikowi wystarczy zaznaczyć w kolumnie Odmów pole wyboru przy opcji Pełna kontrola. Oto charakterystyka najważniejszych oferowanych przez system Windows XP uprawnień: Pełna kontrola. Jak sama nazwa wskazuje daje użytkownikom lub grupie pełną swobodę wykonywanych operacji w obrębie zasobu, którego uprawnienie dotyczy. Po zaznaczeniu pola wyboru przy tej opcji automatycznie zaznaczane są także wszystkie pozostałe. Modyfikacja. Pozwala użytkownikowi na wszystkie operacje z wyjątkiem zmiany uprawnień oraz przejmowania zasobu na własność. Zaznaczenie tej opcji jest równoznaczne z określeniem uprawnień Zapis i wykonanie oraz Zapis. Zapis i wykonanie. Jak nie trudno się domyślić, pozwala użytkownikowi na przeglądanie zasobu oraz uruchomienie znajdujących się w jego obszarze plików wykonywalnych. Wyświetlanie zawartości folderu. Daje dostęp do tych samych uprawnień co w przypadku Zapis I wykonanie, z tą różnicą, że uprawnienia dziedziczone są przez poszczególne katalogi i ich podfoldery, ale nie przez znajdujące się w nich pliki. Odczyt. Podstawowy rodzaj uprawnień, pozwalający użytkownikowi na przeglądanie poszczególnych zasobów, podglądanie atrybutów plików i uprawnień oraz synchronizację danych. Zapis. Jak sama nazwa mówi, zezwala użytkownikowi lub grupie na tworzenie, zapisywanie zasobów, odczytywanie atrybutów i uprawnień, oraz synchronizację plików i folderów. Uprawnienia specjalne. Zaznaczenie tego pola oznacza wybór niestandardowych opcji uprawnień (omówionych powyżej). Możliwość nadawania lub zabraniania dostępu do zasobów mają ich właściciele, czyli osoby, które dany plik lub folder utworzyły. Ponadto takie prawa mają wszyscy członkowie grupy Administratorzy oraz inni użytkownicy, posiadający odpowiednie uprawnienia. Powyżej mowa była o nadawaniu uprawnień użytkownikom, którzy znajdują się na liście w sekcji Nazwy grupy lub użytkownika. Teraz natomiast przyjrzymy się procesowi, dodawania nowych wpisów na tą listę oraz nadawaniu im odpowiednich praw dostępu. W tym celu klikamy na wybranym folderze lub pliku prawym przyciskiem myszy i wybieramy Właściwości, następnie w oknie dialogowym, które ukarze się naszym oczom przechodzimy na zakładkę Zabezpieczenia. Klikamy przycisk Dodaj..., znajdujący się w środkowej części okna dialogowego, następnie wpisujemy nazwę użytkownika, którego chcielibyśmy dodać do listy, w polu tekstowym znajdującym się w dolnej części okna Wybieranie: Użytkownicy lub Grupy. Chcąc wprowadzić więcej niż jeden wpis, wystarczy je tylko oddzielić średnikami, aby sprawdzić czy podane nazwy są poprawne klikamy Sprawdź nazwy. Gdy wprowadzone nazwy są prawidłowe, zatwierdzamy zmiany przyciskiem OK, dodając tym samym wprowadzone wpisy na wspomnianą listę. Teraz pozostaje określenie dla nich odpowiednich uprawnień.
56. Dziedziczenie i jego znaczenie. Po uaktywnieniu dziedziczenia uprawnienia zdefiniowane dla określonego folderu obowiązują również pliki w podfolderach. Funkcja dziedziczenia można włączyć tylko dla folderów, dla plików już nie. PPM - właściwości folderu - i przejdź do karty Zabezpieczenia. Gdy klikniesz przycisk Zaawansowane, pojawi się kolejne okno dialogowe (Zaawansowane ustawienia zabezpieczeń), a w nim pole wyboru Dziedzicz po obiekcie nadrzędnym wpisy uprawnienia stosowane do obiektów podrzędnych.
57. Sposoby nagrywania płyt CD w Windows XP. Pierwszy sposób: Zaznaczamy pliki lub foldery >PPM> Wyślij do: “Stacja Dysków CD/DVD” Drugi sposób: Otwieramy folder Mój Komputer. Otwieramy kolejny folder z plikami, które chcemy nagrać i upuszczamy je na stację dysków. Po czym przechodzimy do wypalenia płyty dwa razy klikając na Stację dysków. Po wyborze plików do nagrania wybieramy polecenie “Zapisz te pliki na dysku CD”
58. Nośniki danych.
59. Plik wymiany i pamięć wirtualna. Jest to jedna z metod rozszerzania zasobów dostępnej pamięci fizycznej w komputerze. Jeśli w systemie jest używana pamięć wirtualna, system operacyjny tworzy plik stronicowania, czyli plik wymiany, i dzieli pamięć na jednostki nazywane stronami. Strony, do których ostatnio były odwołania, znajdują się w pamięci fizycznej, czyli pamięci RAM. Jeśli przez pewien czas do danej strony nie ma żadnych odwołań, jest ona zapisywana w pliku stronicowania. Operacja ta jest nazywana „wymianą” pamięci lub wyjściem strony (page out). Jeśli do tej pamięci odwoła się później jakikolwiek program, system operacyjny wczyta stronę pamięci z pliku stronicowania do pamięci fizycznej, co również jest nazywane „wymianą” lub wejściem strony (page in). Łączna ilość pamięci dostępna dla programów jest równa sumie ilości pamięci fizycznej w komputerze oraz rozmiaru pliku stronicowania. W krótszej perspektywie istotne jest to, że zwiększenie przestrzeni adresowej jest korzystne nawet dla aplikacji 32-bitowych, jeśli zostały uruchomione w systemie Windows w wersji x64. Aplikacje skompilowane z opcją /LARGEADDRESSAWARE, które w 32-bitowym systemie Windows wymagałyby użycia przełącznika /3GB, będą automatycznie w stanie adresować 4 GB pamięci wirtualnej bez żadnych zmian czy przełączników rozruchu w systemie Windows w wersji x64. Ponadto system operacyjny oczywiście nie musi udostępniać tych 4 GB przestrzeni. Oznacza to, że wcale nie jest ograniczony.
60. Aplikacje działające w tle. Programy działające w tle to znaczy programy zminimalizowane nieużywane w danej chwili, ale uruchomione. Programem działającym w tle jest np antywirus. Niepotrzebne aplikacje działające w tle mogą powodować:
LINUX - wiadomości wstępne na tamat systemu Linux >>>>>
|
Opracowanie by Kasprzak